روزه رسانهای بگیریم
«مثل توی فیلمها»، «مثل توی رمانها». آیا شما هم از این دو عبارت استفاده میکنید؟ آیا آنچه در فیلمها دیدهای و در رمانها خواندهاید به بهانههای مختلف و بارها و بارها در ذهنتان تداعی میشوند؟ آیا از آن آدمهایی هستید که میتوانند در هر بحثی و برای هر موضوعی یک شاهد شعری بیاورند یا هر چیز کوچک و بزرگی آنها را به یاد دیالوگی در یک فیلم یا نقل قولی از یک کتاب میاندازد؟ اگر میگویید بله، وقت آن است که زیر بار یک پرهیز کوتاه اما جدی و مطلق بروید؛ به چیزی تن بدهید که من به آن میگویم «روزه رسانهای»؛ خودتان را وادار کنید که برای هفت یا ده روز نه کتاب بخوانید، نه مجله یا چیزهای شبیه به آن را ورق بزنید، نه به سراغ تلویزیون بروید، نه سینما، نه وبلاگ و سایت و اینترنت؛ خلاصه همه آن ابزارهایی را که از طریق آن اندیشهها و ایدههای دیگران را دریافت میکنید تحریم کنید.
این یک اخطار جدی است؛ اگر تا این حد دنیا را از طریق نوشتهها و ساختههای دیگران درک میکنید دارید توانایی احساس مستقیم و بیواسطه را از دست میدهید. ممکن است به جایی برسید که صدای آواز پرندهها را نشنوید، متوجه زیباییهای اطرافتان نشوید، جزئیات به چشمتان نیایند و فراموش کنید که چه چیزهایی برایتان لذتبخش است. ممکن است به جایی برسید که احساستان را درک نکنید مگر آنکه آن را از قول یک قهرمان ادبی بشنوید. ممکن است به خودتان بیایید و ببینید از دنیای اطرافتان آن قدر خاطره ندارید که از کتابها دارید. برای یک هفته یا ده روز از رسانهها پرهیز کنید؛ از همه انواع فردی و جمعیشان. از قبل فهرستی از کارهای جایگزین فراهم کنید تا گرفتار بلاتکلیفی و بیحوصلگی نشوید؛ به جای مطالعه نقاشی کنید، بنویسید، قدم بزنید، ورزش کنید، با بچهها بازی کنید و خلاصه یک لیست بلند از کارهای جایگزین تدارک ببینید. آن وقت میبینید که بار دیگر حواستان متوجه دنیای اطراف شده. دوباره عطرها را تشخیص میدهید، دوباره از تماشای پرندههای روی درخت به یاد خاطره محو و جزئی گذشته میافتید؛ خاطرات واقعی خودتان، نه خاطرات قهرمانهای رمانها. دوباره به یاد میآورید که دنیا پر از اتفاقات زیبا و نادری است که هر کدام میتوانند احساسی منحصر به فرد ایجاد کنند. دوباره میتوانید در لحظه توقف کنید و از آن لذت ببرید.
آنچه آثار هنری عرضه میکنند مجموعه دستچین شدهای از احساسات و تجربیاتی است که مثل هوا و سنگریزه در اطراف ما فراواناند. هنرمندها میتوانند سنگریزههای خاصی را کنار هم بگذارند و یک تصویر زیبا خلق کنند. دیدن این تصویرهای زیبا لذتبخش است اما چه کسی حاضر است برای همیشه از قدم زدن روی سنگریزههای ساحل دست بردارد و به جای آن فقط به تماشای نمایشگاه نقاشیهای شنی برود؟ یک هفته روزه بگیرید و فقط روی سنگریزهها قدم بزنید. خواهید دید که بعد از آن، وقتی به زندگی همیشگیتان برگشتید، حتی در حال تماشای تابلوهای نمایشگاه سنگریزههای ساحل را زیر پایتان حس میکنید. تازه کسی چه میداند، شاید خود شما هم یکی از آنهایی باشید که میتوانند با سنگریزهها نقاشی کنند. اگر جلو نروید و نگاهی به آنها نیندازید از کجا میتوانید متوجه شوید؟