«بانوان شایسته مسلمان» تقلیدی خالی از ایده اسلامی

دیگر همه مد و فشن را می‌شناسند. زنان و مردانی که بر اساس یک تفکر، برای بیان یک احساس یا تبلیغ مُدی تازه، روی سن رژه می‌روند. انتخاب این زنان و مردان، با اصولی واحد در فیزیک و حرکاتشان، زبانی گویا برای تعریف فشن و مد هستند و توانسته‌اند مد را به مقصود خود برسانند و با استفاده از ابزار بدن مخاطبان آن را تفهیم کنند. این همان روش به کار گرفته شده در عرصه «مد» است.
مبدع «فشن و مد»، قطعا، شیوه مناسبی را برای رسیدن به هدف خود انتخاب کرده است. روشی که از نظر غربی‌ها پاسخ داده و توانسته در عرصه پوشاک، نحوه پوشیدن و توصیف دیدگاه‌ها و تفکرات با استفاده از پوشش مؤثر باشد.
آنچه مرا به تفسیر مد و این عرصه مشغول کرده، برگزاری مراسم اخیر «بانوی شایسته مسلمان» در کشور اندوزی است. مراسمی که معیار آن اسلامی و نحوه اجرای آن تکراری و خالی از هر گونه خلاقیت و ایده اسلامی بود! در این مراسم، برای پرداختن به بانوی برتر مسلمان درست از همان مسیری وام گرفته شده که بانوی برتر جهان «miss world» بدون در نظر گرفتن معیارهای اسلامی، از آن گذشت. سؤال اینجاست که در چنین مراسمی جای طرحی بدیع و خلاقانه برای بومی شدن مراسم، بر اساس معیارهای جهان اسلام کجاست؟!
ویژگی‌های دنیای مد، از مفاهیم و ایدئولوژی‌های دنیای غرب چه تجاری و فرهنگی منشأ می‌گیرد و این عرصه تنها یک وسیله‌ است برای رسیدن به مقاصد تجاری، فرهنگی و اجتماعی؛ بنابراین قرار نیست فرمول فشن و مد، همیشه و همه‌جا و در هر دیدگاهی، جوابگوی نیازهای معنوی و فرهنگی باشد. به ویژه اگر برای مراسمی در نظر گرفته شود که خواستگاه‌ آن با توجه به فرهنگ مذاهب و جوامع تعریف شده است و چارچوبی خاص دارد.
اگر دنیای غرب تصمیم می‌گیرد در مراسم تجلیل از بانوی شایسته جهان، از شیوه‌ مدلینگ و مسیر مد استفاده کند، دلیلش این است خود، مبدع این طرح بوده و حالا با افتخار نیز از آن استفاده می‌کند. این روش متعلق به دنیای غرب است و اگر از گوشه و کنار پای نقد و بررسی آن به میان می‌آید، می‌تواند از سوی متولیان غربی پذیرفته شود یا سرسختانه و با همه اشکالاتش ادامه یابد!
برگزارکنندگان مراسم بانوی جهان یا همان «miss world» را کسانی ترتیب دادند که ادعا دارند، دین و ملیت بانوان جزو معیارهای ارزیابی آن‌ها به شمار نمی‌رود؛ هر چند که در هر مسابقه و رقابت، باید معیاری باشد تا بر اساس آن، برنده مشخص و معرفی شود.
«انتخاب بانوی شایسته مسلمان» اما، مراسمی بود که معیارهای اسلامی در آن تعیین‌کننده بود. معیارهایی که نه به ظاهر ربطی داشت و نه از نظر اصول و ضوابط با مراسم‌های مشابه آن سنخیت! و البته پس از انتخاب بانوی نیجری به عنوان بانوی شایسته جهان اسلام نیز مشخص شد که این معیارها تا حدودی مصداق داشته و در انتخاب برنده، نقش خود را ایفا کرده است.
بررسی سطح دانش اسلامی و پوشش مناسب، مهم‌ترین معیار برای بررسی شرکت‌کنندگان به شمار می‌رفت. این در حالی بود که تمامی شرکت‌کنندگان، روی سن قدم زدند، به تماشاگران نگاه کردند و متقابلا تمام بینندگان فکت‌ها و اکت‌های آن‌ها را دیدند و بررسی کردند، معرفی شدند و به هر ترتیب در پایان، برنده اعلام شد، در حالی که فیزیک و حرکات شرکت‌کنندگان جزء معیارهای داوری محسوب نمی‌شد!
در مسابقه‌ای که قرار نیست ظاهر ملاک باشد، قدم زدن به شیوه‌ مدل‌ها و تکرار تمامی اصول مدلینگ چه لطفی می‌تواند داشته باشد؟! آیا شیوه‌ای جدید و نو نمی‌توانست این مسابقه را بهتر و بیشتر به مسلمانان اختصاص دهد و افتخار انحصارش را به آن‌ها ببخشد؟ شاید برای برگزارکنندگان راحت‌تر بود تا از شیوه‌های امتحان شده استفاده کنند، اما باید پذیرفت که برای به دست آوردن هر جایگاه بزرگ و متعالی لازم است مسیر مرتبط با آن را به دست آوریم و از همان مسیر به مقصود برسیم. در غیر این صورت قطعا متن و هدف نیز به حاشیه کشیده می‌شود و چه بسا شکلی مضحک و غیرقابل دفاع پیدا کند!
اگر قرار است نگاه فاخر اسلام به بانوان به شکلی گویا به جامعه جهانی نشان داده شود باید کاری در خور این شأن و منزلت و مهم‌تر از آن بدیع و ناب ارائه داد. «بانوی شایسته مسلمان» قرار است در دنیای اسلام مورد مباهات و افتخار قرار گیرد. قرار است نماینده برگزیده جامعه زنان مسلمان باشد؛ چه خوب که این روزها، ذهن فرهیختگان و مقامات مسلمان به سوی اجرای این طرح منعطف شده و چه خوب‌تر که این فکر به اجرا درآمده است؛ همین که زنانی مسلمان، با پوشش‌های چشم‌نواز، متنوع و با ظاهری آراسته از رسانه‌های بین‌المللی معرفی می‌شوند و همچنین دیدگاه اسلام درباره بانوان به صورت بین‌المللی و به همگان معرفی می‌شود، خود حرکتی در خور تقدیر است؛ اما چه بهتر است که اصلاح و ارتقای چنین محفلی برای معرفی بانوان برتر اسلام در اولویت قرار گیرد. به نحوی که این حرکت بر مدار صحیح و بدیع خود صورت پذیرد. حرکتی که نگاه جامعه جهانی به زنان مسلمان را در ابعادی قابل توجه اصلاح می‌کند و امیدوارانه چشم‌اندازی تازه از آینده زنان مسلمان را به نمایش می‌گذارد.